Kosztorysy na wykonanie robót. Czy ich brak może stanowić podstawę odrzucenia oferty?

16 października 2017, Bartosz Majda,

W postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych na roboty budowlane zamawiający niejednokrotnie obok wynagrodzenia ryczałtowego żądają dostarczenia przez wykonawców kosztorysów szczegółowych dotyczących robót jakie mają być wykonywane. Często prowadzi to do sytuacji spornych, w których kosztorysy według oceny zamawiających są niekompletne, z kolei wykonawcy nie przykładają do nich szczególnej staranności, albowiem i tak rozliczać będą się ryczałtem. Ponadto odnośnie tychże kosztorysów pada najwięcej zapytań do SIWZ, co prowadzi do ich modyfikacji.

Należy przy tym podkreślić, że po nowelizacji PZP z 2008 r. zamawiający uzyskał szersze uprawnienia do wprowadzania zmian w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Przed nowelizacją zgodnie z art. 38 ust. 4 PZP modyfikowanie SIWZ możliwe było jedynie w „szczególnie uzasadnionych przypadkach”. Aktualnie zamawiającemu przysługują o wiele szersze uprawnienia, ponieważ nie musi on wykazywać, że zmiana jest następstwem szczególnej sytuacji mającej związek z postępowaniem.  Do obowiązków zamawiającego należy natomiast:

1. wprowadzenie zmiany nim upłynie termin składania ofert,
2. zamieszczenie zmiany na stronie internetowej,
3. jeśli to konieczne, przedłużenie terminu składania ofert,
4. jeśli to konieczne, zmiany ogłoszenia.

Brak barier dla dokonywanych zmian niewątpliwie działa na korzyść zamawiającego, jednak zdarzają się przypadki, w których zamawiający nie jest świadomy dokonania skutecznej zmiany SIWZ.

Przykład takiego nieświadomego działania zamawiającego stanowi postępowanie, którego przedmiotem było wykonanie prac projektowych i robót budowlanych na linii kolejowej.

Zamawiający odrzucił ofertę odwołującego, ponieważ nie zawierała ona wymaganego szczegółowego kosztorysu ofertowego na wykonanie naprawy mostu będącego elementem robót. Jednakże, jak się okazało, przed upływem terminu składania ofert, zamawiający nieświadomie wprowadził zmianę do dokumentacji na skutek opublikowania dokumentu pod nazwą „ZMIENIONY Tom IV”. Był on edytowalną wersją pliku udostępnionego wcześniej pod nazwą „Tom IV”, mającą ułatwić wykonawcą przygotowanie oferty. Różnica polegała na tym, że nie zawierał wspomnianego przedmiaru, ze względu na to, że zamawiający nie dysponował jego wersją edytowalną.

KIO uwzględniła odwołanie wykonawcy, którego oferta została odrzucona.  Podstawą do uwzględnienia odwołania było stwierdzenie, że dokument, w którego nazwie występuje data publikacji lub określenie typu „nowy”, „zmieniony” wskazuje wykonawcy, która wersja jest wiążąca. W związku z tym wszelkie uwagi i pouczenia zamawiającego przekazywane wykonawcom do tego dokumentu przez zmianą nie są już dla nich wiążące.

Reasumując należy podkreślić, że przy składaniu oferty kluczowe jest zapoznanie się z ostatnimi wersjami dokumentów przekazywanych przez zamawiających. Jeżeli ich treść będzie stała w sprzeczności z wcześniejszymi wskazówkami zamawiających (w tym odpowiedziami na pytania do SIWZ) to wiążąca będzie treść ostatniego z opublikowanych dokumentów.