Zamawiający powinien wskazać wykonawcy czego oczekuje przy wyjaśnianiu rażąco niskiej ceny

13 listopada 2017, Julia Gabryelczyk,

O problemie rażąco niskiej ceny pisaliśmy już na naszym portalu wielokrotnie. Jest to jednak temat na tyle istotny, że po raz kolejny chcieliśmy zwrócić uwagę na czynności, których muszą się podjąć Strony postępowania o zamówienie publiczne w związku z tą kwestią.

Na wstępie należy przypomnieć o konsekwencjach, jakie może ponieść Wykonawca w sytuacji nadmiernego zredukowania przez niego ceny oferty. Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 PZP każda oferta, która zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia zostanie przez Zamawiającego odrzucona. Co jednak ważne – każdą decyzję Zamawiającego w tym przedmiocie musi poprzedzić procedura wyjaśnień prowadzona w trybie art. 90 PZP.

Procedura ta rozpoczyna się od zwrócenia się przez Zamawiającego do Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym o złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie, który przykładowo został wskazany w ww. przepisie. Jak natomiast wynika z orzecznictwa KIO zapytanie Zamawiającego w tym zakresie nie powinno się ograniczać tylko i wyłącznie do zacytowania przepisów art. 90 PZP. Pomimo tego, iż taką formę zapytania można uznać czasami za akceptowalną, ale tylko wyłącznie jako pierwszy etap zapytania, to dużo lepszym rozwiązaniem dla Zamawiającego będzie sformułowanie jasnego wezwania już na samym początku. Jeśli natomiast Zamawiający postanowi ograniczyć swoje zapytanie tylko do przywołania przepisów PZP, a wykonawca nie udzieli wyczerpujących wyjaśnień, to w takim przypadku konieczne jest, by Zamawiający ponowił swoje wezwanie i podał konkretne zagadnienia lub elementy kalkulacyjne, do których Wykonawca ma się odnieść.

Podkreślić należy, że zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, żądanie przez Zamawiającego wyjaśnień rażąco niskiej ceny bez jasnego sformułowania zakresu tych wyjaśnień, należy uznać za wadliwe, jeśli utrudni to Wykonawcy uzasadnienie zaoferowanej ceny w sposób kompletny i użyteczny.

Ponadto z punktu widzenia Wykonawcy, takie nieprawidłowe działanie Zamawiającego daje prawo Wykonawcy do sporządzenie wyjaśnień według jego własnego uznania. Oznacza to, że może on w nich ująć wszystko, co według niego zasłuży na wyjaśnienie, a działanie takie nie będzie naruszać przepisów PZP.

Na zakończenie powyższych rozważań należy powtórzyć, że najlepszym rozwiązaniem dla Zamawiającego podczas formułowania przez niego wezwania do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, będzie dokładne wskazanie elementów koniecznych, które powinien zawrzeć Wykonawca w swojej odpowiedzi. Jeśli natomiast Zamawiający w toku postępowania zapomni z jakichkolwiek przyczyn o skonkretyzowaniu tych elementów, to konieczne będzie ponowne wezwanie Wykonawcy, w którym zostanie jasno wskazany tor takich wyjaśnień. W innym bowiem przypadku Zamawiający naruszy przepisy PZP, co natomiast może nawet skutkować przegranym postępowaniem odwoławczym przed KIO.